နိုင္ငံေတာ္သမၼတၾကီးက ေကာင္းမြန္ေသာစီမံအုပ္ခ်ဳပ္မွဳနွင့္
သန္႕ရွင္းေသာ အစိုးရျဖစ္ေစရန္ လမ္းညႊန္
ထားရာတြင္ အဂတိတရားကင္းရွင္းေရးမွာ အထူးပင္ အေရးပါလွသည္။အဂတိတရားဆိုသည္မွာ
အမ်ားျပည္သူအက်ိဳးအတြက္ ရရွိေသာအခြင့္အာဏာကို ပုဂၢိဳလ္ေရးအတြက္အလြဲသံုးျခင္း၊
(Abuse of Public for Private gain)ပင္ျဖစ္သည္။ျပည္သူမ်ားအက်ိ ဳးအတြက္ ရရွိေသာ
အခြင့္အာဏာ(Public Power)ဟုဆိုထားသျဖင့္ အစိုးရဌာနဆိုင္ရာမ်ားနွင့္သာ
သက္ဆိုင္သည္သာမကဘဲ အမ်ားပိုင္အသင္းအဖြဲ႔အစည္းမ်ား အမ်ားနွင့္ဆိုင္ေသာ
ကိစၥမ်ိဳးတြင္
အဆံုးျဖတ္ေပးခြင့္ရွိေသာ သမာဓိလူၾကီးမ်ားအားလံုးလည္းပါ ၀င္ပါသည္။
အဂတိလိုက္စားမွဳကို
ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး၊အသြင္သ႑ာန္အမ် ိဳးမ်ိဳး၊နယ္ပယ္အမ်ိဳးမ်ိဳးတို ႕တြင္
အေတြ႕ရ
မ်ားေၾကာင္းသိရသည္။အဂတိလိုက္စား ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းမ်ားတြင္ အစိုးရအဖြဲ႕အစည္း
အတြင္းမွ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္သည့္ Institutional Causes
နွင့္လူမွဳအဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွ အေၾကာင္းအရင္း
Social Causes ဟူ၍ နွစ္မ်ိဳးခြဲျခားနိုင္ပါသည္။
အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းအတြင္းတြင္ ပြင္လင္းျမင္သာမွဳမရွိျခင္း( Lack
of Transparency)လုပ္ထံုး
လုပ္နည္းမ်ား၊စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း မ်ား၊သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား
ပြင့္လင္းျမင္သာမွဳမရွိလွ်င္ စမ္းတ၀ါး၀ါးလုပ္ကိုင္ရျခင္းေၾကာ င့္
အခက္ခဲေျပလည္ေစရန္ အဂတိလိုက္စားမွဳမ်ား ပိုမ်ားလာမည္ျဖစ္သည္။တာ၀န္ခံမွဳ
၊တာ၀န္ယူမွဳနည္းပါျခင္း(Little Accountability)တို႕တြင္
အဂတိလိုက္စားမွဳကို မိနိုင္ေျခနွင့္ မိလွ်င္လည္း
အျပစ္ဒဏ္ခံရေျခနည္းလွ်င္ ဆက္လက္ျပဳမူမည္ျဖစ္၍
တာ၀န္ခံမွဳ၊တာ၀န္ယူမွဳျပည့္စံု ရန္ လိုအပ္သည္။
လူမွဳေရးအေၾကာင္းရင္းမ်ား( Social Causes ) လူအဖြဲ႕အစည္းတြင္
အဂတိလိုက္စားမွဳကို သမားရိုးက်အျပဳမွဳအေနျဖင့္ သေဘာထားလွ်င္
အဂတိလိုက္စားရန္ အခြင့္အလမ္းမ်ား
အျမဲေပၚေပါက္ေနမည္ျဖစ္သည္။
အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ ေဆာင္ရြက္ျမဲအစဥ္အလာမ်ားကို ေျပာင္းလဲ၍
လာဘ္စားျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။
အစဥ္အလာအရမဟုတ္ေသာ ဦးစားေပးျခင္းနွင့္ျဖစ္ရိုးျ ဖစ္စဥ္မဟုတ္ေသာ
အခြင့္အေရးေပးျခင္းမ်ိဳးျဖစ္ေပ
ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္သာမက ပုဂၢလိကအပိုင္းတြင္လည္း
ေတြ႕ျမင္နိုင္ေပသည္။ထိုနယ္ပယ္မ် ားတြင္ ဥပေဒကိုခုတုန္းလုပ္၍
လာဘ္စားျခင္းမ်ိဳး၊ ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ကို အသံုးခ်၍
လာဘ္စားျခင္းမ်ိဳး၊တဦးဦးကို
အကာကြယ္ေပးျခင္းျဖင့္ လာဘ္စားျခင္းမ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။မိ မိအေပၚသက္ေရာက္လာမည့္
အႏၲရယ္ တစ္စံုတစ္ခုမွကာကြယ္ေပးရန္ အလို႕ငွာ
သက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္(သို႕မဟုတ္) အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုခုကို
တံစို႕လက္ေဆာင္ေပး၍ ကာကြယ္ျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ပယ္အသီးသီးက အဂတိလိုက္စားမွဳ အသြင္သ႑ာန္မ်ားကို
ေလ့လာေတြ႕ရွိရသည္မွာအုပ္ခ်ဳပ္ေ ရးနယ္ပယ္မ်ားတြင္
တိုက္ရိုက္လာဘ္ေပးလာဘ္ယူျပဳျခင္ းပံုစံ၊လက္ဖက္ရည္ဖိုး(Tea Money)
ပြဲစားနွင့္အက်ိဳးေဆာင္(Broker and Fixer) ၊တရားမ၀င္၀င္ေငြ(Undeartable money)
စသည္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊အဖြဲ႕အစည္း မ်ားသို႕ေပးသြင္းပစၥည္းနွင့္
၀န္ေဆာင္မွဳအရည္အေသြးေလ်ာ့ျခင္း ၊အေရအတြက္ေလ်ာ့ျခင္းနွင့္ေစ်းႏွ ဳန္းတင္ျခင္းကဲ့သို႕ေသာ
ေပးေဆာင္ရန္ျပဳလုပ္၍
လာဘ္စားျခင္းကိုလည္းေကာင္းအစိုး ရအဖြဲ႔အစည္းတစ္ခုခုမွတရား၀င္ထု တ္ျပန္ျခင္း
မျပဳေသးမီ သတင္းအခ်က္အလက္ကို အျခားသူထံ လက္ဆက္ကမ္းျခင္း၊၎ကိုအားျပဳ၍
ၾကိဳတင္၀ယ္ယူျခင္း၊သိုေလွာင္ျ ခင္းနွင့္လက္ေျပာင္းလက္လႊဲျပဳျ ခင္းတို႕ျဖင့္လာဘ္စားျခင္းမ်ိဳး လည္းပါ၀င္သည္။
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ မိမိတို႕၏
လုပ္ပိုင္ခြင့္ကိုမူတည္၍ တစ္ဦးခ်င္းလာဘ္စားျခင္း( Chaotic corruption)
ကိုလည္းေကာင္း၊အုပ္စုဖြဲ႕လာဘ္စာ းျခင္း(Organized Corruption)လည္းေကာင္း
ေတြ႕ျမင္ရေပသည္။ အုပ္စုဖြဲ႕လာဘ္စားျခင္း( Systematic Corruption)သို႕မဟုတ္
ဥပေဒအေၾကာင္းလာဘ္စားျခင္း( Legally Corruption)သတ္မွတ္နိုင္ေပသည္။
အဂတိလိုက္စားမွဳ၏ဇစ္ျမစ္ကိုေလ့ လာရာတြင္
႒ာနအဖြဲ႕အစည္း၏လုပ္ထံုးလုပ္နည္း အစဥ္အလာမ်ားကို ျပန္လည္သံုးသပ္ရန္
လိုအပ္ေပသည္။လုပ္ငန္းအဆင့္မ်ားေ လ အဂတိလိုက္စားရန္
ရာခိုင္နွဳန္းမ်ားေလျဖစ္သည္။ လိုအပ္ပါက လုပ္ငန္းအဆင့္ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းျဖင္ ့
အတိုင္းအတာတစ္ခု
ထိန္းသိမ္းနိုင္ေပသည္။
အဖြဲ႕အစည္း၏ ထိပ္ပိုင္းစီမံခန္႕ခြဲသူမ်ား (Oversight
Bodies)အေနျဖင့္ ေအာက္ေျခ
၀န္ထမ္းမ်ား၏ တာ၀န္ခံေဆာင္ရြက္မွဳကို ၾကီးၾကပ္စီမံေဆာင္ရြက္ရန္
ကန္႕သန္႕ခ်က္ရွိေကာင္းရွိေနသျ ဖင့္
၎တို႕၏ အားနည္းခ်က္၊လိုအပ္ခ်က္မ်ားသိရွ ိနိုင္ရန္ တိုင္ၾကားသူ
လက္ခံရာဌာန(Complaints Centers)မ်ား ထားရွိေသာ္လည္း အလံုးစံု
အက်ိဳးဆက္(Collateral costs)ထိ
သိရွိရန္မလြယ္ကူျခင္းတို႕ျဖစ္ေ ပသည္။
သို႕ျဖစ္၍
အဂတိတိုက္စားမွဳ၊လာဘ္ေပးမွဳ၊အလြ ဲသံုးစားမွဳမရွိေစေရးနွင့္
ကင္းရွင္းေရးတို႕
အတြက္ တာ၀န္ရွိသူအဆင့္ဆင့္က စနစ္တက် ၾကပ္မတ္ေဆာင္ရြက္ရန္ မိမိလက္ေအာက္ကိုတာ၀န္ေပး
ပါက လုပ္ပိုင္ခြင့္၊တာ၀န္နွင့္အခြင္ ့အေရးကို
ညီညႊတ္မွ်တရွိေအာင္ေဆာင္ရြက္ရန္ ၊ယံုၾကည္ခ်က္ထားရွိျပီး
ေဆာင္ရြက္ပါက လုပ္ငန္းမ်ား ေအာင္ျမင္မွဳပိုမိုရရွိနိုင္မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း
အၾကံျပဳ ေရးသား
တင္ျပလိုက္ပါသည္။
စိုင္းလူမင္း
Email-Sailumin35gmail.com
ထားရာတြင္ အဂတိတရားကင္းရွင္းေရးမွာ အထူးပင္ အေရးပါလွသည္။အဂတိတရားဆိုသည္မွာ
အမ်ားျပည္သူအက်ိဳးအတြက္ ရရွိေသာအခြင့္အာဏာကို ပုဂၢိဳလ္ေရးအတြက္အလြဲသံုးျခင္း၊
(Abuse of Public for Private gain)ပင္ျဖစ္သည္။ျပည္သူမ်ားအက်ိ
အခြင့္အာဏာ(Public Power)ဟုဆိုထားသျဖင့္ အစိုးရဌာနဆိုင္ရာမ်ားနွင့္သာ
သက္ဆိုင္သည္သာမကဘဲ အမ်ားပိုင္အသင္းအဖြဲ႔အစည္းမ်ား အမ်ားနွင့္ဆိုင္ေသာ
ကိစၥမ်ိဳးတြင္
အဆံုးျဖတ္ေပးခြင့္ရွိေသာ သမာဓိလူၾကီးမ်ားအားလံုးလည္းပါ
အဂတိလိုက္စားမွဳကို
ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး၊အသြင္သ႑ာန္အမ်
အေတြ႕ရ
မ်ားေၾကာင္းသိရသည္။အဂတိလိုက္စား
အတြင္းမွ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္သည့္
နွင့္လူမွဳအဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွ အေၾကာင္းအရင္း
Social Causes ဟူ၍ နွစ္မ်ိဳးခြဲျခားနိုင္ပါသည္။
အစိုးရအဖြဲ႕အစည္းအတြင္းတြင္ ပြင္လင္းျမင္သာမွဳမရွိျခင္း(
of Transparency)လုပ္ထံုး
လုပ္နည္းမ်ား၊စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း
ပြင့္လင္းျမင္သာမွဳမရွိလွ်င္ စမ္းတ၀ါး၀ါးလုပ္ကိုင္ရျခင္းေၾကာ
အခက္ခဲေျပလည္ေစရန္ အဂတိလိုက္စားမွဳမ်ား ပိုမ်ားလာမည္ျဖစ္သည္။တာ၀န္ခံမွဳ
၊တာ၀န္ယူမွဳနည္းပါျခင္း(Little Accountability)တို႕တြင္
အဂတိလိုက္စားမွဳကို မိနိုင္ေျခနွင့္ မိလွ်င္လည္း
အျပစ္ဒဏ္ခံရေျခနည္းလွ်င္ ဆက္လက္ျပဳမူမည္ျဖစ္၍
တာ၀န္ခံမွဳ၊တာ၀န္ယူမွဳျပည့္စံု
လူမွဳေရးအေၾကာင္းရင္းမ်ား( Social Causes ) လူအဖြဲ႕အစည္းတြင္
အဂတိလိုက္စားမွဳကို သမားရိုးက်အျပဳမွဳအေနျဖင့္ သေဘာထားလွ်င္
အဂတိလိုက္စားရန္ အခြင့္အလမ္းမ်ား
အျမဲေပၚေပါက္ေနမည္ျဖစ္သည္။
အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ ေဆာင္ရြက္ျမဲအစဥ္အလာမ်ားကို ေျပာင္းလဲ၍
လာဘ္စားျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။
အစဥ္အလာအရမဟုတ္ေသာ ဦးစားေပးျခင္းနွင့္ျဖစ္ရိုးျ
အခြင့္အေရးေပးျခင္းမ်ိဳးျဖစ္ေပ
ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္သာမက ပုဂၢလိကအပိုင္းတြင္လည္း
ေတြ႕ျမင္နိုင္ေပသည္။ထိုနယ္ပယ္မ်
လာဘ္စားျခင္းမ်ိဳး၊ ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ကို အသံုးခ်၍
လာဘ္စားျခင္းမ်ိဳး၊တဦးဦးကို
အကာကြယ္ေပးျခင္းျဖင့္ လာဘ္စားျခင္းမ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။မိ
အႏၲရယ္ တစ္စံုတစ္ခုမွကာကြယ္ေပးရန္ အလို႕ငွာ
သက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္(သို႕မဟုတ္)
တံစို႕လက္ေဆာင္ေပး၍ ကာကြယ္ျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ပယ္အသီးသီးက အဂတိလိုက္စားမွဳ အသြင္သ႑ာန္မ်ားကို
ေလ့လာေတြ႕ရွိရသည္မွာအုပ္ခ်ဳပ္ေ
တိုက္ရိုက္လာဘ္ေပးလာဘ္ယူျပဳျခင္
ပြဲစားနွင့္အက်ိဳးေဆာင္(Broker and Fixer) ၊တရားမ၀င္၀င္ေငြ(Undeartable money)
စသည္ျဖင့္လည္းေကာင္း၊အဖြဲ႕အစည္း
၀န္ေဆာင္မွဳအရည္အေသြးေလ်ာ့ျခင္း
ေပးေဆာင္ရန္ျပဳလုပ္၍
လာဘ္စားျခင္းကိုလည္းေကာင္းအစိုး
မျပဳေသးမီ သတင္းအခ်က္အလက္ကို အျခားသူထံ လက္ဆက္ကမ္းျခင္း၊၎ကိုအားျပဳ၍
ၾကိဳတင္၀ယ္ယူျခင္း၊သိုေလွာင္ျ
အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ မိမိတို႕၏
လုပ္ပိုင္ခြင့္ကိုမူတည္၍ တစ္ဦးခ်င္းလာဘ္စားျခင္း(
ကိုလည္းေကာင္း၊အုပ္စုဖြဲ႕လာဘ္စာ
ေတြ႕ျမင္ရေပသည္။ အုပ္စုဖြဲ႕လာဘ္စားျခင္း(
ဥပေဒအေၾကာင္းလာဘ္စားျခင္း(
အဂတိလိုက္စားမွဳ၏ဇစ္ျမစ္ကိုေလ့
႒ာနအဖြဲ႕အစည္း၏လုပ္ထံုးလုပ္နည္း အစဥ္အလာမ်ားကို ျပန္လည္သံုးသပ္ရန္
လိုအပ္ေပသည္။လုပ္ငန္းအဆင့္မ်ားေ
ရာခိုင္နွဳန္းမ်ားေလျဖစ္သည္။ လိုအပ္ပါက လုပ္ငန္းအဆင့္ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းျဖင္
အတိုင္းအတာတစ္ခု
ထိန္းသိမ္းနိုင္ေပသည္။
အဖြဲ႕အစည္း၏ ထိပ္ပိုင္းစီမံခန္႕ခြဲသူမ်ား (Oversight
Bodies)အေနျဖင့္ ေအာက္ေျခ
၀န္ထမ္းမ်ား၏ တာ၀န္ခံေဆာင္ရြက္မွဳကို ၾကီးၾကပ္စီမံေဆာင္ရြက္ရန္
ကန္႕သန္႕ခ်က္ရွိေကာင္းရွိေနသျ
၎တို႕၏ အားနည္းခ်က္၊လိုအပ္ခ်က္မ်ားသိရွ
လက္ခံရာဌာန(Complaints Centers)မ်ား ထားရွိေသာ္လည္း အလံုးစံု
အက်ိဳးဆက္(Collateral costs)ထိ
သိရွိရန္မလြယ္ကူျခင္းတို႕ျဖစ္ေ
သို႕ျဖစ္၍
အဂတိတိုက္စားမွဳ၊လာဘ္ေပးမွဳ၊အလြ
ကင္းရွင္းေရးတို႕
အတြက္ တာ၀န္ရွိသူအဆင့္ဆင့္က စနစ္တက် ၾကပ္မတ္ေဆာင္ရြက္ရန္ မိမိလက္ေအာက္ကိုတာ၀န္ေပး
ပါက လုပ္ပိုင္ခြင့္၊တာ၀န္နွင့္အခြင္
ညီညႊတ္မွ်တရွိေအာင္ေဆာင္ရြက္ရန္
ေဆာင္ရြက္ပါက လုပ္ငန္းမ်ား ေအာင္ျမင္မွဳပိုမိုရရွိနိုင္မည္
အၾကံျပဳ ေရးသား
တင္ျပလိုက္ပါသည္။
စိုင္းလူမင္း
Email-Sailumin35gmail.com
No comments:
Post a Comment